GOES – De rijke kerkmuzikale Lutherse traditie krijgt binnenkort een podium tijdens vier project weekenden op Noord- en Zuid-Beveland (met een uitstapje naar Schouwen-Duiveland). Eind oktober, eind november, eind maart 2022 en eind mei 2022 wordt in het cantateproject ‘Lutherse muziek op de Bevelanden 2021-2022’ muziek uit de Lutherse traditie ten gehore gebracht in dertien kerken en kerkjes. Daaraan gekoppeld zijn er speciale erediensten in de vorm van cantatediensten en -vespers en lezingen over de theologische muziek en muzikale theologie van Luther. Alle concerten, lezingen en diensten zijn gratis toegankelijk.

Tijdens deze vier project weekenden klinkt op de zaterdagen muziek van en rond Maarten Luther in concertante vorm. De zondagen daarop klinkt (een selectie uit) het programma van die zaterdag in de context waarvoor ze geschreven werd in de liturgie tijdens een cantatedienst en een cantatevesper. Voorafgaand en ter inleiding op de cantate-vespers geeft een deskundige een lezing over Luther (Leerhuis Lutherse Kerkmuziek).

Kennismaking

Het cantateproject heeft als doelstelling kerkelijke gemeenten in Zeeland nader kennis te laten maken met deze rijke kerkmuzikale Lutherse traditie. De Protestantse gemeente Goes is daar al geruime tijd mee bezig, en zoekt vanwege de grote belangstelling voor deze diensten dan ook aansluiting met andere kerken in de regio. Na deze eerste editie Lutherse Muziek op de Bevelanden zal worden geprobeerd om deze vorm structureel in te voeren in de regio, met het huidige cantateproject als startpunt van een nieuwe traditie.

Maarten Luther

Maarten Luther (1483-1536), schilderij van Lucas Cranach de Oude in 1529.

Anders dan in Duitsland en de Scandinavische landen heeft de Lutherse traditie in het Nederlandse protestantisme het karakter van een nevenstroming gehouden. Maarten Luther (1483-1536) kennen we in de eerste plaats als theoloog en reformator. Zijn grote verdienste is de vertaling van de Bijbel in de volkstaal waarmee deze bron voor iedereen toegankelijk werd. Maar Luther beperkte zich niet tot het gesproken en gelezen woord. Van meet af aan was hij ervan overtuigd dat juist het zingen van de woorden aan die woorden een extra kracht verleent. Luther gaf daar zelf tekstueel en muzikaal de aanzet voor. Wat begon met een aantal didactische liederen over de vaste onderdelen van de liturgie in de volkstaal (Duitstalige versies van o.a. het Kyrie, Gloria, Credo, Onze Vader) groeide uit tot een sterke beweging van door Luther geïnspireerde tekstdichters en componisten. Zo ontstond een rijke schat aan Lutherse kerkmuziek die vandaag nog net zo fris klinkt als 500 jaar geleden. Muziek die het verdient om extra belicht te worden.

Felix Mendelssohn-Bartholdy

Felix Mendelssohn-Bartholdy, schilderij van Wilhelm Hensel (1847)

31 oktober is de datum die bekend werd als Reformatieherdenkingsdag. Daarom wordt tijdens de concerten in Kapelle in vier substantiële werken Luther-aanhanger Felix Mendelssohn (1809-1847) belicht. Tijdens zijn compositiestudie bij Carl Friedrich Zelter was de inmiddels Luthers gedoopte Mendelssohn in de ban gekomen van het Lutherse koraal in het algemeen en van Bachs Mattheuspassion in het bijzonder. Als Musikdirektor in Düsseldorf introduceerde hij bovendien het liturgisch gebruik van Bachcantates. Zo wordt onder meer zijn orgelsonate VI ‘Vater unser in Himmelreich’ gespeeld op het historische Bätz-Witte orgel van de Hervormde kerk in Kapelle en klinkt er een Koraal-cantate.  Verder vermeldt het programma Psalmarrangementen van Johann Walter, Dietrich Buxtehude, Max Reger, Johann Eccart, Felix Mendelssohn-Bartholdy en Johann Sebastian Bach.

Project 1: Maarten Luther en Felix Mendelssohn-Bartholdy

Data + locatie:
30-10-2021 (zaterdagmiddag): 15.30 uur, Hervormde Kerk Kapelle: Cantate concert
30-10-2021 (zaterdagavond): 20.00 uur, Hervormde Kerk Kapelle: Cantate concert
31-10-2021 (zondagochtend): 10.00 uur, Grote of Sint Nicolaaskerk Brouwershaven: Cantatedienst 
31-10-2021: (zondagmiddag) 15.30 uur, Grote of Maria Magdalenakerk, Goes: Lezing dr Mar van der Veer (‘Felix Mendelssohn Bartholdy: zijn geloof belicht vanuit zijn brieven’)
31-10-2021 (zondagmiddag) 17.00 uur, Grote of Maria Magdalenakerk, Goes: Cantatevesper

Uitvoerenden: Koor: Maria Magdalena Cantorij | Goes, sopraan Marlotte van ‘t Hoff; organist: Mark Christiaanse (za), Marien Stouten (zo), Erik Zwiep (zo); dirigent: Rutger Valentijn Mauritz

Het project ‘Lutherse muziek op de Bevelanden’ wordt financieel mogelijk gemaakt door een subsidie van BILT (Bewaren en Inbrengen Lutherse Traditie) van de Protestantse Kerk in Nederland en de Sam Boone Stichting.

Project 2 speelt zich af in het weekend van 27 en 28 november 2021, project 3 in het weekend van 26 en 27 maart 2022 en project 4 in het weekend van 14 en 15 mei 2022. Nadere details over deze reeks concerten en cantatediensten volgen in november, maart en mei.

Vanaf 1 oktober kunt u via deze knop gratis tickets bestellen voor de concerten, lezingen en diensten. U kunt ook de QR-code scannen voor gratis tickets en meer informatie via www.zingenindekerk.nl/agenda.

Om in de stemming te komen, hieronder een opname van de cantate Wir glauben all an einen Gott van Felix Mendelssohn-Bartholdy.