Kerk blijf bij je kern!

door Wim Staat

Tweede van links achterste rij is spreker dominee Karin van den Broeke

GOES – ,,Blijf de boodschap van Jezus Christus herkenbaar uitdragen te midden van alle veranderingen.” Die oproep deed classispredikant Arie van der Maas maandag 3 december 2018 in Goes tijdens een themabijeenkomst van de Provinciale Raad van Kerken in Zeeland.  Nog een aansporing: ,,Durf over je schaduw heen te springen bij de oecumene’. Dat appel deed dominee Karin van den Broeke.

Het als oecumenisch beraad aangekondigde overleg in de Vredeskerk in Goes  stond in het teken van de toekomst. Hoe zal het de kerken vergaan op weg naar 2030 en hoe ontwikkelt zich de oecumene?  Drie sprekers lieten daar hun licht over schijnen. Dat  waren in volgorde van optreden:
. Egbert Bornhijm, diaken van het Bisdom Breda
. Arie van der Maas, classispredikant van de classis Delta en:
. Karin van den Broeke, gemeentepredikant van De Ontmoeting op Noord – Beveland, lid van het uitvoerend comité van de Wereldraad van Kerken en oud-synodepreses van de PKN (2014-2018).

Geheel rechts diaken Bornhijm, naast hem classispredikant Van der Maas

De visies van de twee grootste kerken in Nederland op de toekomst verschillen sterk. Dat werd zonneklaar duidelijk in Goes. De Rooms Katholieke Kerk (RKK) kiest voor centralisatie, waarbij een klein aantal bedehuizen als parochiekerk fungeren voor soms hele grote regio’s. De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) daarentegen is er sterk op gericht dat de kerk aanwezig blijft  in zo veel mogelijk dorpen.

Centralisatie

Diaken Bornhijm zei dat het Bisdom Breda  inzet op schaalvergroting en centralisering. Het aantal parochies daalde binnen twintig jaar van 86 naar iets meer dan 30. Deze krimp houdt nog aan, aldus Bornhijm. Hij schetste het beeld van  grote regio’s waarbinnen één parochiekerk als centraal punt fungeert. Beneden de Westerschelde gaat het om Oostburg, Terneuzen en Hulst. Daarboven komt Goes in aanmerking en Middelburg of Vlissingen. Tussen de laatste twee moet nog een keuze worden gemaakt.  Bornhijm erkende dat veel parochianen moeite hebben met het beleid. Vrijwilligers hebben volgens hem minder moeite om naar een andere plaats te verkassen bij kerksluiting dan de andere parochianen.

V.l.n.r. dominee Van der Maas, diaken Bornhijm, Heleen Boone (lid kerngroep Raad van Kerken), pastoor Fons van Hees, kerkelijk werker Ank Muller (PG Oost Souburg) en dominee Pim Steenbergen (PG Vlissingen)

Dorpen

Zoals aangeduid kiest de PKN voor een heel andere koers dan de RKK. Classispredikant Van der Maas zei dat doelbewust wordt ingezet op het handhaven van de kerkelijke aanwezigheid in de dorpen:  ,,Hoe zijn we relevant voor de plaatselijke gemeenschap en maken we daarbij het evangelie herkenbaar?”, aldus het gezicht van Classis Delta. Bij alles wat de kerk onderneemt moet het wel blijven draaien om de boodschap van Jezus Christus, beklemtoonde Van der Maas. De PKN zette organisatorisch wel een stap die enigszins in de richting komt van de centralistische koers van de katholieke kerk, zo bracht de classispredikant in herinnering. Dan gaat het om het verminderen van het aantal classes van 79 naar 11. Dat scheelt  organisatorische energie die nu inzetbaar is voor de kerntaken van de kerk.

Wereldkerk

Karin van den Broeke zei dat het beeld van de wereldkerk er heel anders uitziet dan dat van de geloofsgemeenschappen in met name West Europa. De kerk bloeit in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. ,,Mensen worden er geraakt door wat zij zien bij christenen”, aldus Van den Broeke. In die delen van de wereld ziet men volgens haar Europa als zendingsgebied. De predikant vond net als de classispredikant dat de kerk zich moet richten op haar kerndoelen.

Dominee Pieter Overduin van PG De Oosthoek (links) was voor de laatste keer aanwezig bij de Raad. Naast hem Herman Bouma van de werkgroep PIC (pastoraat in de zorg)

Groei

Zowel Van der Maas alsook Van den Broeke vinden de tijd rijp om komaf te maken met het somberen. De classispredikant vertelde dat het niet allemaal kommer en kwel is. Sommige gemeenten groeien. Hier en daar is een toenemende betrokkenheid waarneembaar bij twintigers en dertigers. Van den Broeke: ,,Het is bedreigend voor je bestaan wanneer je vooral bezig bent met de vraag hoe je de boel overeind kunt  houden.”

Durf

Het aandurven om over je eigen schaduw te springen is volgens de oud-preses van de PKN-synode aanbevelenswaardig. Ze erkende dat er grote verschillen kunnen zijn tussen kerken. Het is vruchtbaar om elkaar ondanks de verschillen te vertrouwen. Vanuit die basis kun je dan samen dingen doen voor de samenleving. Bornhijm vond dat laatste ook belangrijk, ook al voorzag hij niet dat katholiek en protestants in 2030 al één kerk vormen. ,,We moeten wel met één stem spreken in de samenleving. In Nederland groeit een klimaat waarbij we een minderheid zijn. Geloven kan, maar dan alleen achter de voordeur. In dat klimaat hebben we de boodschap van de kerk uit te dragen, ook naar de overheid toe.”

De bijeenkomst werd afgesloten met nr 970 uit Liedboek 2013. De lichten waren uit in de kerk, maar het gezang was er niet minder om!