‘Geloof in Zeeland is een eye-opener’

door Margreeth Ernens-Abrahamse

OOST-SOUBURG – ,,Elkaar sterker maken in het geloof, verbindingen maken tussen kerkgenootschappen, daar ben ik al jaren mee bezig. Wat dat betreft is het programma Geloof in Zeeland een echte eye-opener. Wat hier in Zeeland kan, kan misschien later ook elders, het is een goed begin.’’ De 63-jarige ds Ruland Wairisal is predikant van één van de Molukse kerken in Oost-Souburg en hij werkt mee aan de aflevering van Geloof in Zeeland van zondag 19 april.

Ds Ruland Waisiral

De Molukse kerken zijn in Zeeland op het eerste gezicht vrij onzichtbaar. Dat vindt zijn oorsprong in de geschiedenis, vertelt ds Wairisal. Toen de KNIL-militairen, veel vrijgezellen, maar ook getrouwde mannen met hun gezinnen (een groep van zo’n 12.000 mensen in totaal), in 1951 in Nederland kwamen, hadden zij onderweg gehoord dat ze uit het leger waren ontslagen. De meegereisde legerpredikanten zochten contact met de protestantse moederkerk op Ambon met het verzoek een eigen classis te mogen stichten in Nederland. Omdat dat volgens de moederkerk niet mogelijk was, werden zij afgesplitst en werd er in 1953 een aparte kerk opgericht, de Molukse Evangelische Kerk ofwel Geredja Indjili Maluku (GIM). Dit kerkgenootschap is nog steeds het grootste van de Molukse kerken in Nederland. De tweede kerk is de Noodgemeente Geredja Protestan Maluku di Belanda in Oost-Souburg (NGPMB), de gemeente van ds Wairisal. Daarnaast zijn er nog de Geredja Kristen Maluku Selatan 1969 (GKMS) in Middelburg, de Geredja Kristen Protestan Maluku (GKPM) en de NGPMB-maart 1953, beide in Oost-Souburg.

Afsplitsingen

Ds Wairisal benadrukt dat al deze kerkgenootschappen in principe hetzelfde zijn, maar om allerlei redenen zijn afgesplitst. Daar zijn echter geen theologische gronden voor geweest. ,,De Molukse kerk is erg in zichzelf gekeerd. Veel KNIL-militairen hadden door hun oorlogservaringen last van Post Traumatisch Stress Syndroom (PTSS), maar in die tijd bestond dat nog niet en was daar ook geen begeleiding voor. Al die mannen die met die spanningen moesten leven, werden in woonoorden gestopt. Daar zochten mensen van dezelfde eilanden en negorijen (dorpen) elkaar op. Als er onenigheid was, kozen ze echt partij voor hun eigen negorij. Ze hielden zeker het geloof aan, dat hield hen op de been. Maar het betekende wel dat er door die meningsverschillen afsplitsingen in de kerken kwamen.’’

Verbinden

Ds Wairisal, die in Oostburg werd geboren, woont in Capelle aan den IJssel en werkt sinds eind 2016 als predikant in Oost-Souburg. Voor zijn predikantschap werkte hij van 1983 tot 2001 in het kerkoverleg van Moordrecht. Hij is sinds die tijd al bezig om verbindingen tussen de verschillende kerkgenootschappen te leggen. ,,We moeten de goede kant op gaan. Maar samenwerking is toch afhankelijk van de voorgangers, die moeten hun gemeente meekrijgen.’’ De afgelopen drie jaar zocht Wairisal intensief en actief contact met andere kerken. Hij probeert de Molukse gemeenschap ook op andere manieren zichtbaarder te maken. Op 1 februari legde hij samen met burgemeester Gerard Rabelink van Schouwen-Duiveland kransen bij het Watersnoodmonument in Ouwerkerk. ,,Veel van de mannen van onze gemeenschap hebben tijdens de Rampnacht in 1953 geholpen met zandzakken leggen om het water te keren. We zijn een loyaal en trouw volk en helpen als dat nodig is.’’

Nu de coronacrisis heerst doet zijn gemeente er alles aan om toch verbonden te blijven. Zo wordt er wekelijks een liturgie rondgestuurd, waarmee gezinnen een huisdienst kunnen houden. ,,Als ze dat allemaal op dezelfde tijd doen, geeft dat verbondenheid.’’ Daarnaast zijn er overdenkingen en gebeden via YouTube te volgen. Ook zijn kerk heeft last van leegloop. ,,We hebben gelukkig een weliswaar vergrijzende, maar zeer vaste kern.’’ Tot zijn verrassing heeft de crisis bewerkstelligd dat GIM en NGPMB op de zondagen samen een eredienst houden ,,en dat is heel bijzonder.’’

Zondag 19 april 2020, 9.00 uur: ‘Geloof in Zeeland’, gemeenschappelijke online viering vanuit de Johanneskerk in Nieuwerkerk (SD) i.s.m. Omroep Zeeland.

Lees op Staatspareltjes.nl meer over Nieuwerkerk en de Johanneskerk.