Braafheid kerk verbaast Piet de Jong

door Willem Staat

OUD-VOSSEMEER – De coronacrisis is een zware beproeving voor de kerk, daar is Piet de Jong,  interim-predikant in Oud-Vossemeer, glashelder over. Hoewel hij de strenge maatregelen begrijpt is hij tegelijkertijd verbaasd over de perfecte gehoorzaamheid die geloofsgemeenschappen vertonen: ,,Er is wel erg weinig geklaag en  gejammer over het gemis!”

Ds Piet de Jong

Dominee Piet de Jong had al langer het gevoel dat er ‘nog een rare klap’ aan zat te komen in onze samenleving, maar dat de kerk nu ’s zondags dicht is door de coronapandemie, had ook hij niet bevroed. Het valt hem zwaar.
,,Het is niet mooi dat we niet meer in de kerk samen mogen komen. Dat we niet meer samen mogen zingen. Dat we alleen maar met een  groepje samen mogen komen om een digitale dienst  mogelijk te maken.”
Dat de kerk in de politiek-maatschappelijke discussie rond de crisis nauwelijks een thema vormt, verdriet hem. ,,Het belang van geloofsgemeenschappen komt helemaal achteraan. De minister van cultuur stelt 300 miljoen beschikbaar omdat concerten en musea moeten overleven. Dat begrijp ik, want zonder cultuur gaat het niet. Ze mag ook nog veel meer geld geven wat mij betreft, maar men staat er niet bij stil dat ook kerken ondernemingen zijn. Ze hebben predikanten en kosters in dienst. Het lijkt erop dat het voortbestaan van de visboer belangrijker is dan het weer opengaan van de kerk.”

Inspannend

Piet de Jong ziet echt uit naar het moment dat de gemeente weer vrolijk op kan gaan. ,,De meeste mensen zijn intussen wel gewend aan schermpjes, maar het vraagt veel van hen. Dat geldt ook voor de dominees. Het vergt best wel inspanning om een dienst te leiden via een camera en een microfoon. Het voelt zo anders aan. Het wordt aangekondigd op de website en er komt een hoop extra mailverkeer vooraf aan te pas. En als het zover is krijg je weinig terug. In een normale dienst sta je dichtbij en zie je de  mensen. Je ziet ze glimlachen, stil worden of heel ernstig worden. Dan denk je ‘nu even een kwinkje’. Een preek is een gebeuren. Nu gebeurt er niks. Ik roep wel eens tot de kinderen aan de andere kant: ,,zijn jullie daar nog of zijn jullie al aan het spelen?”

Angst

De Jong heeft enerzijds begrip voor de strenge maatregelen, maar is anderzijds ook wel wat geïrriteerd: ,,Gek dat iedereen zo luistert. Dat moet ook. Het is prima zoals de ministers het doen. Maar dezelfde mensen die bijvoorbeeld in coalitiebesprekingen voor een gemeenteraad eindeloos praten over welke winkels er wel en welke er niet op zondag open mogen slikken in ene keer dat de overheid de kerken zelf  op slot doet. En iedereen voegt zich meteen. Dat komt niet door Romeinen 13, maar  door de angst. ”
,,Het is verbazingwekkend dat we ons zo snel aanpassen. ‘Okay’, zeggen we dan, ‘we mogen niet meer naar de kerk, maar we mogen nog wel uit de Bijbel lezen’. En: ‘de sacramenten mogen niet worden bediend, maar we kunnen nog wel bidden’. Het is een zware beproeving voor onze Protestantse kerken en het valt me op dat we ons er zo geluidloos in voegen. Zonder protest of emotioneel gekerm om het gemis. Ik kan soms wel janken.”

Alle Zeeuwen

Dominee Piet de Jong is zondag 10 mei één van de voorgangers tijdens de dienst die Omroep Zeeland uitzendt vanuit de Johannes de Doperkerk in Oud-Vossemeer, waarvan hij zelf nog enkele maanden aan verbonden hoopt te zijn als interim-predikant. ,,De uitzendingen ‘Geloof in Zeeland’ zitten knap in elkaar. Het wordt zo gedaan dat iedere Zeeuw er iets aan heeft en ook blijft kijken. En het mooie is dat alle mensen die er een rol in spelen zichzelf kunnen blijven.”
,,Het moet intussen wel ergens over gaan. Ik moet denken aan de kaarsjesavonden in Delfshaven tijdens de kerstweek. Daarbij werkte ik samen met een rooms-katholieke oud-directeur van de haven. Die zei: ‘het moet wel over Jezus gaan, maar dan zo dat iedereen die daar toevallig is, meeluistert en niet wegloopt’. Dat vind ik een goede aanpak. Het moet inhoud hebben.”

Oecumene

Dat veel stromingen aan bod komen tijdens de uitzendingen vind Piet de Jong prima. ,,Oecumene was vroeger een term van de vrijzinnigheid. Nu wordt het veel breder gebruikt als open zijn naar elkaar. Naar alle kanten, want we zijn allemaal mensen. Zo moeten we met elkaar omgaan. Daarbij is het ook spannend om tegelijkertijd dichtbij het Evangelie te blijven en dus toch iets te zeggen. Je moet mensen niet veroordelen, want wil je dat doen, dan moet je eerst bij jezelf beginnen. Maar je moet wel zeggen wat het Evangelie van je vraagt. Kijk naar de aanpak van paus Franciscus, die in zijn leer geen komma verzet. Maar wel altijd begint met mensen omarmen. Het gevoel geven dat je welkom bent. Vanuit de liefde je verhaal houden, dan heb je de goede klankkast.”
De liefde van God en voor God uitdragen is de passie van de predikant. ,,Toen ik 20 jaar was ben ik stilgezet. Niet zo abrupt als Paulus hoor, maar ik begreep dat mijn leven anders moest. Ik wil het Evangelie uitdragen. Ook aan mensen die worstelen met de vragen naar eeuwig behoud en wie Jezus voor hen is. Ik wil hen laten zien wat de persoon van Jezus inhoudt. Hij liep achter iedereen aan, zowel achter Thomas als ook achter Petrus. Dat wil ik vertellen. Dat is mijn roeping voor het leven.”

Levensloop:
Pieter L. de Jong (1947) studeerde na het Gymnasium in Middelburg theologie in Utrecht. Hij werd in 1974 verbonden aan de Evangelisch Reformierte Gemeinde (EKD Duitsland) in Laar. Daarna volgden de Hervormde gemeenten in Asperen (1980), Nunspeet (1986) en Rotterdam-Delfshaven (1992). Daar preekte hij zondag 3 november 2012 afscheid wegens emeritering. Vervolgens diende hij Wijk bij Duurstede als interimpredikant van 2013-2017. Sinds 1 september 2017 is hij als interim-predikant verbonden aan Hervormd Oud-Vossemeer. Als synodelid was hij actief betrokken bij de totstandkoming van de Protestantse Kerk in Nederland. Piet de Jong is redacteur van het tijdschrift Kontekstueel en schreef meerdere boeken, waaronder ‘Stadspelgrims’ (2012). Recent verscheen ‘Sores en Zegen, mijn verhaal met de kerk’.

Zondag 10 mei 2020, 9 uur: ‘Geloof in Zeeland’, gemeenschappelijke online viering vanuit de Johannes de Doperkerk in Oud-Vossemeer i.s.m. Omroep Zeeland

Lees op Staatspareltjes.nl meer over Oud-Vossemeer en de Thoolse voorvaders van de Amerikaanse president Roosevelt. Het wapen van deze familie prijkt op de schouw van het ambachtsherenhuis.