GOES – Wacht niet af maar ‘neem de vrijheid’ om zelf contact te zoeken met de overheden om naar mogelijkheden en oplossingen te zoeken om om te gaan met de beperkingen van vrijheid van godsdienst. In de regio en in den lande slaan de verschillende kerken de handen ineen om het gesprek aan te gaan met de lokale overheden. En dan blijkt in goed overleg meer mogelijk te zijn dan de algemene landelijke maatregelen suggereren.

De vraag hoe lang de kerken de beperkingen van vrijheid van godsdienst accepteren, stond centraal tijdens een bijeenkomst op 12 januari 2021 van de taskforce Geestelijke Verzorging bij Calamiteiten van de Raad van Kerken Zeeland met de Gemeentelijke Gezondheidsdienst Zeeland (GGD) en de Veiligheidsregio Zeeland (VRZ). Zowel GVC, GGD als VRZ kwamen met het advies om zelf initiatieven te ontplooien.

Loyaliteit overheid

Tijdens de bijeenkomst werden initiatieven als voedseluitdeling, kleinschalige ontmoetingen, huiskamervieringen en dergelijke, ‘dapper en bemoedigend’ genoemd. Maar in een groeiend aantal gemeenschappen klinkt de vraag om loyaliteit van de overheid steeds luider.

De sombere en treurige samenvatting van de afgelopen coronamaanden geeft een triest beeld te zien van lege kerken, vrijwilligers die het opgeven, geloofsgemeenschappen die verschralen, vrees voor boa’s (buitengewone opsporingsambtenaren) die controleren en boetes opleggen, eenzaamheid en depressie onder velen.

Oproep om online te gaan

De oproep van protestantse zijde door classispredikant Arie van der Maas om zoveel als mogelijk online te vieren en bijeen te komen, blijkt niet algemeen te zijn opgevolgd. Er werden, met inachtneming van de voorschriften, verschillende kerstvieringen gehouden. Het appel van de katholieke kerkleiding om de kerstnachtmis te schrappen is met begrip én onbegrip opgevolgd.

Dit alles maakt de ontmoediging en verwarring onder kerkgangers en vrijwilligers steeds groter. Men vraagt zich af hoelang dit alles nog gaat duren, zeker nu er van regeringswege nog strengere maatregelen worden overwogen. (De Tweede Kamer is inmiddels donderdag 21 januari akkoord gegaan met het instellen van een avondklok.) Het is duidelijk dat men gewend raakt aan de online vieringen. Men raakt ont-wend aan de persoonlijke, sociale contacten binnen de geloofsgemeenschappen. Toch werd er gesproken over plannen voor de Gebedsweek voor Eenheid in de regio.

Zorginstellingen

In de zorginstellingen blijft de werkdruk onverminderd hoog. De geestelijke zorg voor de patiënten en cliënten en de zorgwerkers blijft hard nodig, ook nu er zicht is op spoedige vaccinatie. Contacten met patiënten en ‘bewegingen door het gebouw’ zijn mondjesmaat mogelijk. In de zorginstellingen wordt bezoek aan bewoners sterk beperkt. De inzet van de geestelijk verzorgers wordt wel zeer gewaardeerd.

Testen en vaccineren

De GGD zet in op snel, grootschalig en vakkundig testen en vaccineren. Dat is een lastige klus omdat elk van de Zeeuwse burgerlijke gemeenten een eigen koers vaart. Daar zou meer onderling overleg nuttig zijn, was de opvatting tijdens het overleg. De ingerichte teststraten vallen niet onder ‘calamiteit’, dus de GVC is niet gevraagd om hier te ondersteunen. De VRZ schaalt weliswaar officieel af van GRIP 4 naar een meer projectmatige aanpak, maar blijft de crisissituatie actief volgen en monitoren.

De GVC zal in geval van een oproep – naast de standaarddraaiboeken – te maken krijgen met coronamaatregelen ter plaatse.

Barmhartigheid

Tijdens de opening herinnerde GVC-voorzitter Jan Meeusen aan de komende zware (apocalyptische) tijden uit het Evangelie van Mattheus. ,,Maar laten we alert blijven. Ook al gaan hemel en aarde voorbij, de woorden van Jezus gaan niet voorbij. Dat zijn de woorden van barmhartigheid, van stand houden en van innerlijke vrede.’’