Op de drempel, in het licht van Kerst

(bericht van classispredikant ds Arie van der Maas)

Beste leden van kerkenraden en classicale organen, predikanten, kerkelijk werkers, vrijwilligers, belangstellende lezers van deze Nieuwsbrief,

Wat mij overkwam

In de achterliggende jaren heb ik mij heel wat keren tot u gericht, in wisselende tijden en over verschillende onderwerpen. In september viel het ineens stil, voor mij en daarmee ook voor u en jullie. Lichamelijke klachten en signalen leidden tot het medische advies om een pas op de plaats te maken. Een relatief rustige zomer en aansluitende goede vakantie werden niet gevolgd door een gevoel van ontspanning en nieuwe energie, maar door stress, gejaagdheid, onrust en daaruit voortvloeiende verschijnselen. Pas op de plaats, werk loslaten, tijd nemen voor bezinning en werken aan herstel en nieuwe balans. Voor mij en ons gezin ingrijpend, maar ook voor allen in classis en kerk met wie ik samenwerk en die plotseling geconfronteerd werden met mijn uitvallen.

Weg naar herstel

Nu we drie maanden verder zijn, kan ik zeggen dat de weg van rust en bezinning ook werkelijk weer nieuwe energie en creativiteit bracht. En ook inzichten hoe de balans in de zaken van werk, leven en geloven anders en beter kunnen of moeten. Mijn aanpak zal op een aantal onderdelen veranderen. Sommige dingen zal ik niet meer doen. Nog meer met anderen samenwerken of bij hen laten. En zelf hoop ik mijn aandacht meer op inhoud en toekomst van geloven en kerk te richten, en wat minder op intermenselijke ‘brandjes’ en andere moeizame processen.

In de tweede helft van mijn ziekteverlof tot nu toe, ontwikkelde zich bij de bezinning ook nieuwe ruimte voor verdieping. Het besef groeide dat het vooral ook een geestelijke weg is die ik deze maanden aan het gaan ben. Een weg van rouw om wat verloren gaat en gegaan is; van vallend en opstaand openstellen voor nieuw verlangen, beginnend zicht op nieuw begin. Ontdekkend dat, ook nu weer, dit nieuwe begin alweer begonnen is voordat ik me ervan bewust was. Anders gezegd: Inmiddels ben ik een aantal weken intensief bezig met de bronnen van Bijbel en traditie en ook met een aantal hedendaagse theologische auteurs. Ik hoop in de komende tijd wegen te vinden daar inhoudelijk bij u en jullie op terug te komen.

Concreet

Concreet betekent het dat ik op dit moment weer voor 50% aan het werk ben. Tot nu toe ‘intern’, dat wil zeggen studie en inmiddels ook alweer een aantal gesprekken met mensen binnen de kerkelijke organisatie, collega’s en anderen, mede met het oog op verkenning van betekenisvolle inhoud en de nodige aanpassing van mijn eigen werkstructuur.

Na de jaarwisseling hoop ik gaandeweg ook de externe contacten (met kerkenraden, predikanten en kerkelijk werkers) weer aan te gaan, in een geleidelijke verdere opbouw naar (hopelijk) fulltime. U kunt mij vanaf januari weer via e-mail of telefonisch benaderen, waarbij antwoord vooralsnog soms wat langer kan duren dan u gewend was. Eerste contact of vragen ontvang ik bij voorkeur via mail, dan kan ik even nadenken over een adequaat antwoord, nader telefonisch contact met u opnemen of een afspraak maken voor een gesprek. Het kan ook zijn dat ik u doorverwijs. Lopende contacten via andere moderamen-leden van de classis, de visitatie of de adviseur dienstverlening uiteraard graag langs die lijn voortzetten.

Verhaal onder vele verhalen

Mijn verhaal staat nu prominent voorop in dit bericht. En als je in zo’n verlof zit zoals ik momenteel, ben je ook best veel met jezelf bezig. Maar tegelijkertijd zijn er in dezelfde maanden om mij heen ook heel veel andere dingen gebeurd. Bij mensen persoonlijk. In kerk en gemeenten. In de samenleving. Op Nederlandse schaal en daarbuiten. In Europa, het Midden-Oosten… Zo zijn ons hart en onze gedachten bij de honderden mensenlevens die op 7 oktober in Israël meedogenloos vernietigd werden, de duizenden in Gaza en de Westbank in de weken die volgden, de tienduizenden op en rond de slagvelden in Oekraïne. En waar is het einde aan dit bloedvergieten? Vrede op aarde zongen we. Juist nu is de lofzang direct verbonden met roep om ontferming. Gebed om vrede.

Licht in de nacht

En zo werd het de tijd van Advent, verlangend uitzien naar het feest van het Licht, gedenken en vieren van de geboorte van Jezus Christus. De menswording van de eeuwige God. Ik heb deze advent en kerst anders beleefd dan anders. Niet als voorganger maar als kerkganger. Me ook thuis lavend aan oude en hedendaagse woorden van hoop op licht en vrede, van nabijheid van God in Christus.

Tijdens één van de kerstvieringen die ik meebeleefde, werd ik geraakt door het bekende lied Licht in de nacht (Opwekking 527). Het is een vertaling van een oorspronkelijk Frans kerstlied Minuit Chrétiens van Placide Cappeau (1847). Het is vooral in de Engelse vertaling van John S. Dwight, O Holy Night, zeer bekend geworden. De muziek is van Adolphe Adam. De Nederlandse vertaling is van Rikkert Zuiderveld:

Licht in de nacht; een ster schijnt door de wolken,
dit is de nacht dat Zijn leven begon.
’n Sluier van angst en pijn lag op de volken,
totdat Hij kwam en het kwaad overwon.
Nieuwe hoop is Hij ons komen brengen;
Stralend breekt die held’re morgen aan.

Prijs nu Zijn naam,
samen met de engelen.

O, nacht vol licht,
O, nacht dat Jezus kwam.

Wat Hij ons leert, is geven om een ander;
liefde alleen is de weg die Hij wees.
En als Hij spreekt verbreekt Hij alle banden.
Vrij van het juk van verdrukking en vrees.
Uit ons hart en dwars door alle tranen
ontspringt een lied dat jubelt door de tijd.

Prijs nu zijn naam
de naam van alle namen
en geef Hem glorie
in alle eeuwigheid.

Tenslotte wens ik u en jullie allen, – in het licht van het Woord dat door de duisternis niet ontkracht is (vrij naar Joh. 1:5) – een mooie jaarwisseling en heil en zegen voor het komende jaar, hoe de omstandigheden van u persoonlijk of in uw gemeente of kerk ook zijn. Daarbij schreef ik voor kerk en wereld het volgende gebed:

Gebed voor kerk en wereld op de drempel van 2024

Goede God,
bron van eeuwig leven,
het kwaad zou geen einde kennen,

als U niet onder ons was komen wonen
in Jezus de Christus,
licht voor de wereld.

Wij bidden
dat wij ons verbonden mogen weten
in dit mensenkind,

in kwetsbaarheid en liefdevolle overmacht.
Dat wij ons aangesproken weten
door zijn stem,
dat wij onze wapenen omsmeden
tot werktuigen van vrede,
dat wij tot bezinning komen
en ons bekeren tot u en elkaar,
om als lichaam van de levende Christus,

met liefde en mildheid,
uw wereld te bewonen
tot geluk van alles en allen
die er leven.

Ds Arie van der Maas, classispredikant